Jonge artsen onder druk: burn-out, overwerk en ongewenst gedrag in de medische sector
Uit de resultaten van de A(N)IOS-enquête De Jonge Specialist 2024 blijkt dat:
- Eén op de vier jonge artsen kampt met burn-outklachten.
- Twee derde van hen geen enkele compensatie krijgt voor overwerk.
- Eén op de drie te maken heeft (of heeft gehad) met ongewenst gedrag.
Deze cijfers laten een zorgwekkend beeld zien van de werkomstandigheden van jonge artsen. De hoge werkdruk, lange uren en hiërarchische structuren binnen ziekenhuizen dragen bij aan deze problemen en kunnen een negatieve invloed hebben op het welzijn van arts-assistenten.
Hiërarchie en machtsmisbruik
De medische sector kent een sterke hiërarchie, waarin arts-assistenten afhankelijk zijn van hun supervisors en ervaren specialisten. Hoewel deze structuur noodzakelijk kan zijn voor medische besluitvorming en patiëntveiligheid, brengt het ook risico’s met zich mee, zoals machtsmisbruik.
Jonge artsen voelen zich soms onder druk gezet om extreem lange dagen te maken of te voldoen aan onrealistische verwachtingen. Dit kan leiden tot fysieke en mentale uitputting, met burn-out als gevolg. Daarnaast is de angst voor negatieve beoordelingen of carrièrerisico’s vaak een reden waarom misstanden niet worden gemeld.
Ongewenst gedrag: een actueel probleem
Ongewenst gedrag binnen de medische sector is een hardnekkig en actueel thema. Het kan zich uiten in verschillende vormen, zoals:
- Seksuele intimidatie
- Machtsmisbruik
- Discriminatie
- Pesterijen
Dit gedrag tast niet alleen het welzijn van individuele zorgverleners aan, maar ondermijnt ook de werksfeer en de kwaliteit van zorg. Jonge artsen die hiermee te maken krijgen, ervaren vaak stress, verminderde motivatie en zelfs overwegingen om de zorgsector te verlaten.
(Ongewenst gedrag Ruim een derde van de a(n)ios (34%) heeft in het afgelopen jaar ongewenst gedrag ervaren, met intimidatie door bezoekers of patiënten (48%), intimidatie door collega’s of leidinggevenden (35%) en ongewenste seksuele aandacht door bezoekers of patiënten (18%) als meest voorkomende vormen. Bij ongewenst gedrag door bezoekers of patiënten spreekt 28-40% van de respondenten de desbetreffende persoon hierop aan, vergeleken met 6-16% in het geval van ongewenst gedrag door collega’s of leidinggevenden. Bron>>>>)
De sleutel tot verandering: leiderschap en een gezonde werklimaat
Een gezond werkklimaat valt of staat met goed leiderschap. Ziekenhuizen en opleidingsinstituten dragen een grote verantwoordelijkheid om een veilige en ondersteunende leeromgeving te waarborgen. Daarbij spelen twee aspecten een cruciale rol: sociale veiligheid en psychologische veiligheid.
Sociale veiligheid
Sociale veiligheid richt zich op het voorkomen van agressie, grensoverschrijdend gedrag, discriminatie en intimidatie. Het gaat om het waarborgen van een omgeving waarin medewerkers zich beschermd voelen. Dit kan worden bevorderd door middel van:
- Duidelijke meldprocedures en vertrouwenspersonen.
- Strikte handhaving van beleid tegen ongewenst gedrag.
- Trainingen over grensoverschrijdend gedrag en inclusiviteit.
Psychologische veiligheid
Psychologische veiligheid betekent dat zorgverleners zich vrij voelen om hun mening te geven, fouten te bespreken en ideeën aan te dragen zonder angst voor negatieve consequenties. Dit draagt bij aan een cultuur waarin samenwerking, innovatie en professionele groei centraal staan. Dit kan worden gestimuleerd door:
- Open en eerlijke communicatie tussen alle lagen van de organisatie.
- Het normaliseren van feedback en reflectie zonder schuld- of schaamtecultuur.
- Leiders die kwetsbaarheid tonen en een veilige omgeving scheppen voor hun teams.
investeer in het welzijn van zorgverleners
De resultaten van de A(N)IOS-enquête laten zien dat er nog veel werk te doen is om het welzijn van jonge artsen te verbeteren. Dit vraagt om een gezamenlijke inspanning van ziekenhuizen, opleidingsinstituten en beleidsmakers. Door sociale en psychologische veiligheid te waarborgen, kan een gezondere werkcultuur ontstaan waarin jonge artsen zich gesteund voelen en optimaal kunnen functioneren.
Laten we zuinig zijn op onze zorgverleners – zij zijn onmisbaar.
Academy INC biedt geaccrediteerde scholingen en op maat gemaakte programma’s gericht op duurzame inzetbaarheid. Ons aanbod omvat trainingen over werkplezier, mentale weerbaarheid, ‘Zeg nee tegen agressie’, sociale en psychologische veiligheid, leiderschap en meer.